Kostprijs en verkoopprijs berekenen

U wilt een goede prijs voor uw product of dienst vragen. Maar door inflatie of hogere energie- en grondstofprijzen heeft u misschien hogere kosten. U mag uw prijs verhogen om dit op te vangen. Lees meer over de regels en verplichtingen bij het bepalen of aanpassen van uw prijzen.

Kostprijs en verkoopprijs berekenen

Houd voor het berekenen van de prijs rekening met de kosten die uw bedrijf maakt. En neem deze mee in de prijs. Tel daar vervolgens uw winstmarge bij op. Dit is het bedrag dat u per product of dienst vraagt voor uw tijd en werk.

Voorbeelden van kosten die u meerekent:

Directe en indirecte kosten (kostprijs)

• Directe kosten zijn kosten die u rechtstreeks maakt voor uw product. Zoals inkoop- of productiekosten. Als u een schoen maakt, heeft u bijvoorbeeld kosten voor lijm, leer en naaigaren.
• Indirecte kosten zijn kosten die niet direct met het product te maken hebben. Zoals energiekosten. Om een schoen te maken, heeft u energie nodig voor de naaimachine. Omdat u diezelfde energie ook gebruikt om uw bedrijfspand te verlichten, zijn de energiekosten indirect.

Vaste en variabele kosten

• Vaste kosten staan los van een product. Deze kosten gelden voor uw hele bedrijf en heeft u altijd. Ook als u meer of minder producten maakt dan normaal. Voorbeelden zijn personeelskosten voor vaste werknemers en afschrijvingskosten voor machines.
• Variabele kosten hangen af van het aantal producten dat u maakt of inkoopt. Denk aan inhuur van tijdelijk extra personeel of vervoerskosten wanneer u meer producten maakt.

Btw heffen

Meestal moet u ook btw in rekening brengen aan uw klant. U berekent de btw als een percentage over uw prijs. Of het btw-percentage 21%, 9%, 0% of vrijgesteld is, hangt af van het soort product of dienst. Heeft u niet meer dan € 20.000 omzet? Kijk dan of u mee kunt doen aan de kleineondernemersregeling (KOR).

Lees meer over btw heffen.

Mag u de verkoopprijs altijd zelf bepalen?

U mag zelf de prijzen voor uw product of dienst bepalen. De overheid mag alleen ingrijpen wanneer het zo slecht gaat met de economie dat maatregelen noodzakelijk zijn. De overheid kan dan bijvoorbeeld een maximale prijs bepalen voor producten of diensten. Dit staat in de Prijzenwet.

Vaste boekenprijs

De prijs van nieuwe boeken is een uitzondering. Uitgevers en importeurs bepalen een vaste boekenprijs. Hierdoor zijn nieuwe boeken in elke winkel te koop voor dezelfde prijs. Dat geldt niet voor e-boeken.

Lees meer over de vaste boekenprijs.

Maak geen prijsafspraken

U mag geen prijsafspraken maken met andere ondernemers. De prijs die u vraagt, bepaalt u zelf. Zo voorkomt u dat u een kartelafspraak maakt. Dit is verboden in de Mededingingswet omdat consumenten anders geen eerlijke prijs betalen en u andere ondernemers benadeelt. Er zijn uitzonderingen. Bijvoorbeeld voor kleine bedrijven.

Lees meer over kartelafspraken en mededinging.

Zet de prijs op uw producten

Verkoopt u uw product aan consumenten? Dan moet er een prijs op staan. Of op het rek waar het product ligt. Dat geldt voor fysieke winkels en webwinkels. Op kunst en antiek hoeft u bijvoorbeeld geen prijs te vermelden.

Lees meer over de prijs vermelden op producten.

Mag u een prijs zomaar aanpassen?

U mag de prijs voor uw product of dienst meestal op elk moment verhogen of verlagen. Als u bijvoorbeeld een winkel heeft, mag u de prijzen van uw producten vrij aanpassen.

Heeft u al een prijsafspraak met een klant? Dan mag u de prijs alleen aanpassen als dat in de algemene voorwaarden staat. Dat geldt ook voor het aanpassen van de prijs van abonnementen. Zoals bij een sportschool. U moet in de voorwaarden zetten hoe en wanneer u de prijs mag verhogen.

Prijs verhogen als dienstverlener

Doet u als dienstverlener een klus voor een klant? Bijvoorbeeld als schilder of aannemer. Dan kunt u verschillende afspraken maken over de prijs. Zoals een vaste prijs, een richtprijs of een prijs waarbij u uitgaat van de gewerkte uren en materialen. Hiervoor gelden verschillende regels over het verhogen van de prijs.

Lees meer over het verhogen van prijzen als dienstverlener bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

Wettelijke prijsverhoging

Stijgt uw kostprijs door een maatregel van de overheid? Zoals accijns- of btw-verhoging? Dan mag u een bestaande prijsafspraak wel aanpassen omdat het om een wettelijke prijsverhoging gaat.

Waarom uw prijs aanpassen?

Er zijn verschillende redenen om uw prijs regelmatig aan te passen. Zoals:

• Uw kosten zijn gestegen of gedaald. Bijvoorbeeld door prijswijzigingen van onderliggende diensten of producten.
• De kwaliteit van uw dienst of product is veranderd.
• U wilt meer aan de verkoop van uw dienst of product verdienen.
• U wilt meer klanten aantrekken.

Prijs aanpassen met een prijsindex

Gaat u uw prijzen aanpassen? Dan kunt u een prijsindex van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruiken. U houdt dan de prijsontwikkeling in de markt als basis voor uw prijsaanpassing. Dit heet ook wel het indexeren van de prijs.

Lees meer over de prijs aanpassen met prijsindexatie.

Regels voor korting geven

Wanneer u korting geeft op de prijs, moet u rekening houden met een aantal regels.

Korting mag niet misleidend zijn

Sinds 28 mei 2022 gelden er regels voor het geven van korting. Een ‘van-voor’ prijs mag niet misleidend zijn. U moet daarom de laagste prijs van minimaal de afgelopen 30 dagen vermelden bij de ‘van-prijs’. Eerst verhoogden verkopers soms de prijs voor een korte tijd. Hierdoor leek de korting groter.

Maximaal 25% korting op alcoholhoudende dranken

Ook mag u geen korting van meer dan 25% aanbieden op alcoholhoudende dranken. Deze regel geldt zowel voor fysieke als online winkels. Zoals supermarkten, slijterijen en webshops. Het verbod geldt niet voor plaatsen waar de alcoholhoudende drank op de plek zelf gedronken wordt. Zoals in de horeca.

Lees meer over alcohol verkopen.

Feiten en cijfers: Stijgen of dalen de prijzen?

De grafiek toont hoe prijzen voor consumenten zijn veranderd in de afgelopen tien jaar. De prijsontwikkeling van ‘alle bestedingen’ heet de consumentenprijsindex. Deze is in de afgelopen tien jaar steeds gestegen. Niet alle producten of diensten laten deze prijsstijging zien. De prijzen in restaurants en hotels ontwikkelen zich bijvoorbeeld anders dan de prijzen van kleding en schoenen. Het basisjaar in deze grafiek is 2015. De ontwikkeling van de prijzen is dus telkens vergeleken met dat jaar. De waarde 120 betekent bijvoorbeeld dat er 20 procent is bijgekomen sinds 2015. Kostte iets € 10 in 2015, dan is dat in dit voorbeeld nu € 12.