Wanneer heeft u een vrij beroep?

De meeste mensen met een vrij beroep werken in de gezondheidszorg, cultuur of het recht. Lees op deze pagina wat een vrij beroep is en welke regels er gelden als u een vrij beroep uitvoert. Bekijk ook een lijst met voorbeelden van vrije beroepen.

Wat is een vrij beroep?

Er bestaat geen duidelijke omschrijving van wat een vrij beroep precies is. In de praktijk gaat het om beroepen die iedereen met de juiste kennis en opleiding zelfstandig kan doen. Bijvoorbeeld een advocaat, notaris of huisarts. Of iemand met een uniek talent of bijzondere kwaliteit. Zoals een kunstenaar of artiest.

Als u een vrij beroep heeft, werkt u zelfstandig. U kunt niet iemand anders in uw plaats sturen. U doet uw beroep voor eigen rekening en u bent zelf verantwoordelijk voor risico’s. Ook moet iemand met een vrij beroep zich houden aan de gedragsregels en beroepsregels van de beroepsgroep. 

Wetten voor vrije beroepen

Voor sommige vrije beroepen gelden speciale wetten. Bijvoorbeeld:

• de Wet op het notarisambt
• de Wet op de architectentitel
• de Wet BIG voor de gezondheidszorg

In deze wetten staan voorwaarden over:

• opleidingen
• verplichte inschrijving in registers
• afspraken over regels voor het zoeken van klanten

Er zijn ook vrije beroepen waarvoor geen speciale wet is. Bijvoorbeeld kunstenaars, leraren en landbouwers. U moet zich dan wel houden aan de algemene wetten- en regels voor ondernemers.

Beroepsgeheim

Heeft u een vertrouwensrelatie met uw klant? Dan geldt het beroepsgeheim. Dat betekent dat u zwijgt over feiten en gegevens van uw patiënt of cliënt. Over het algemeen geldt het beroepsgeheim voor beschermde beroepen. Dat zijn beroepen waarvoor een vergunning of beëdiging nodig is, zoals:

• Advocaten
• Medische specialisten (zoals huisartsen en chirurgen)
• Notarissen
• Psychologen

Klant kan klacht indienen bij tuchtcollege

Is uw client of patiënt ontevreden? Dan kunnen zij een klacht indienen bij een tuchtcollege. Een tuchtrechter kan u uit het vrije beroep zetten. Zoals bij een notaris of een medisch specialist.

Lijst vrije beroepen

Veel voorkomende vrije beroepen zijn:

• Accountant of administratieconsulent
• Adviseur/consultant
• Alternatieve genezer
• Architect (tuin, landschap of bouwkundig)
• Belastingconsulent of -adviseur
• Coach
• Dierenarts
• Diëtist
• Fysiotherapeut
• Gerechtsdeurwaarder
• Huisarts
• Interieurarchitect
• Juridisch adviseur
• Journalist
• Kapper
• Kunstenaar
• Logopedist
• Medisch specialist
• Notaris
• Orthopedagoog
• Psycholoog
• Raadgevend adviseur
• Redacteur
• Schoonheidsspecialist
• Tandarts (ook specialist of mondhygiënist)
• Therapeut
• Tolk of vertaler
• Verloskundige

Schrijf u in bij KVK

Begint u in één van de vrije beroepen voor uzelf, dan moet u zich net als alle andere ondernemers verplicht inschrijven in het handelsregister van KVK. U hoeft zich niet apart in te schrijven bij de Belastingdienst. Dat gebeurt automatisch.

Kies een rechtsvorm

Om u in te schrijven in het handelsregister van KVK, heeft u een rechtsvorm nodig. De rechtsvorm bepaalt onder andere uw aansprakelijkheid, maar ook welke belastingen u moet betalen en of u belastingvoordelen krijgt. De meeste ondernemers met een vrij beroep kiezen voor een eenmanszaak of maatschap.

Eenmanszaak

Wanneer u alleen werkt, kiest u meestal voor een eenmanszaak. U bent dan alleen verantwoordelijk en privé aansprakelijk voor alle schulden.

Lees meer over de eenmanszaak.

Maatschap

Gaat u samenwerken met een of meer andere ondernemers met een vrij beroep? Bijvoorbeeld in een huisartsenpraktijk of notariskantoor. Kies dan voor een maatschap. Iedere mede-eigenaar, een maat, brengt iets in. Bijvoorbeeld geld of arbeid. Als maat bent u voor een gelijk deel met uw eigen geld aansprakelijk voor schulden.

Lees meer over de maatschap.

Limited Liability Partnership (LLP)

Wilt u samenwerken met anderen, maar liever minder persoonlijke aansprakelijkheid? Dan is de Limited Liability Partnership (LLP) een alternatief voor de maatschap. De LLP is een Britse rechtsvorm die ook in Nederland geldig is.

Lees meer over de Limited Liability Partnership (LLP).